Koudebruggen

Anders dan de begeleidende foto aan de rechterzijde van deze tekst doet vermoeden, hebben koudebruggen in ons vakgebied niets te maken met onderkoelde civiele kunstwerken. In ons vakgebied is een koudebrug een plaats aan de buitenkant van een gebouw waar, door een onderbreking in de thermische isolatie, warmte verloren gaat.

 

In de toekomst zullen gebouwen die verwarmd worden steeds meer thermisch worden ingepakt. Het is echter helaas niet mogelijk om een gebouw geheel in te wikkelen in thermische isolatie. Er zullen te allen tijde onderbrekingen in de isolatieschil ontstaan, bijvoorbeeld door spouwankers en andere constructieve elementen. Ook ter plaatse van de fundering zal er altijd sprake zijn van een koudebrug omdat de gevelisolatie nooit volledig kan aansluiten op de vloerisolatie.

Bij galerijen en balkons kan er ook sprake zijn van koudebruggen indien de balkon- en galerijvloeren direct of zelfs via een zogenaamde koudebrugonderbreking gekoppeld zijn aan de verdiepingsvloeren.

Voor het merendeel van de verwarmde gebouwen is in het Bouwbesluit een norm opgenomen voor de genormeerde binnenoppervlaktetemperatuurfactor. Deze factor wordt bepaald op basis van de verhouding tussen de luchttemperatuur in de ruimte en de minimale binnenoppervlaktetemperatuur ter plaatse van de koudebrug. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de volgende formule (bron: NEN 2778 “Vochtwering in gebouwen, bepalingsmethoden”):

Voor woningen dient deze factor bijvoorbeeld 0,6 te bedragen. Uit de bovenstaande formule volgt derhalve dat de oppervlaktetemperatuur van het binnenoppervlak minimaal 10,8 °C dient te bedragen. Voor kantoorgebouwen is deze minimale oppervlaktetemperatuur gelijk aan 9 °C.

Op basis van bouwkundige details kan in het ontwerpstadium, door middel van een bouwfysische scan, worden gekeken of er sprake is van koudebruggen. De details worden dan vergeleken met referentiedetails en worden beoordeeld door een ervaren bouwfysicus. In eerste instantie zal deze beoordeling op een globale wijze plaatsvinden, zonder over te gaan op dure complexe berekeningen. Hierdoor kunnen aanzienlijke kosten worden bespaard.

 

Als uit de scan blijkt dat er sprake is van een koudebrug die nader onderzocht dient te worden, wordt zwaarder rekengereedschap ingezet. Greten Raadgevende Ingenieurs beschikt over software (ontwikkeld door Physibel) om 2D en 3D koudebruggen te berekenen. De volgende figuur illustreert de resultaten van een koudebrugberekening.

Met behulp van het rekenmodel kan, na invoer van het koudebrugdetail, de temperatuurverdeling over de koudebrug worden bepaald. Ook de temperatuurfactor wordt vastgesteld en getoetst aan de norm uit het Bouwbesluit.

 

Indien niet aan de normstelling uit het Bouwbesluit wordt voldaan, kunnen met behulp van het rekenmodel slimme maatwerkoplossingen worden geadviseerd. Deze maatwerkoplossingen zijn uiteraard zodanig dat aan de norm kan worden voldaan met een zo gering mogelijke ingreep.

In de praktijk kunnen koudebruggen resulteren in typische vochtproblemen zoals oppervlaktecondensatie, vochtplekken en zelfs schimmelvorming. Onze adviseurs zullen bij het aantreffen van dit soort problemen in eerste instantie een nauwkeurig diagnostisch onderzoek verrichten. Hierbij worden technieken toegepast zoals het meten van oppervlaktetemperaturen en het maken van infraroodopnamen.

 

In de volgende infraroodafbeelding is een voorbeeld te zien van in de praktijk aangetroffen koudebruggen (bron: isolatietips.be).

De lichtblauwe puntvormige vlekjes in de afbeelding zijn spouwankers. Doordat deze de warmte goed geleiden en de isolatieschil onderbreken is het cirkelvormig muurvlakje aan de buitenzijde rond het spouwanker een aantal graden warmer dan zijn omgeving. Aan de binnenzijde is het muurvlakje rond het spouwanker omgekeerd kouder dan zijn omgeving. Hierdoor kan er oppervlaktecondensatie ontstaan.

 

Na een nauwkeurig diagnostisch onderzoek kan een maatwerkoplossing door ons bureau worden voorgesteld. Het stellen van een goede diagnose zorgt er dus ook hier voor dat met een zo gering mogelijke ingreep het koudebrugprobleem zo efficiënt als mogelijk wordt opgelost.