In ruimten waar mensen verblijven en werkzaamheden uitvoeren kan de ruimteakoestiek bepalend zijn met betrekking tot de aspecten communicatie (spraakverstaanbaarheid) en concentratie. Sterk galmende ruimten zoals sommige stations- of fabriekshallen worden vaak vanwege de slechte akoestiek als rumoerig en onrustig ervaren. Mensen die dagelijks in dergelijke ruimten verblijven zijn vaak moe aan het einde van de dag. In woongebouwen kunnen galmende trappenhuizen en gangen een bron van overlast zijn. Ook ruimten met weinig galm, in de volksmond “droge” ruimten genoemd, kunnen problemen veroorzaken. Een leerkracht zal bijvoorbeeld hard moeten spreken om in een droge ruimte goed verstaanbaar te zijn. Stemproblemen kunnen dan uiteindelijk het gevolg zijn.
Concertzaal in Middelburg
De akoestische eigenschappen van ruimten waar muziek geproduceerd wordt, dienen uiteraard ook goed te zijn. Een goede akoestiek is immers belangrijk voor de luisteraars maar ook voor de muzikanten zelf.
Veel aandacht voor ruimteakoestiek is dus belangrijk, zowel in nieuwe en bestaande gebouwen. Ons bureau is gespecialiseerd in het bepalen van de akoestische eigenschappen van bestaande ruimten of ruimten die zich nog in het ontwerpstadium bevinden. Nadat de akoestische eigenschappen zijn bepaald, kunnen deze getoetst worden aan norm- of streefwaarden. Indien niet aan deze waarden wordt voldaan kunnen passende maatregelen worden geadviseerd.
Normen / streefwaarden
Harde normen met betrekking tot akoestische eigenschappen van een ruimte zijn er nauwelijks. De reden hiervoor komt voort uit het feit dat de akoestische eigenschappen van een ruimte niet worden bepaald door één grootheid, zoals bijvoorbeeld de nagalmtijd. Ruimten met een nagalmtijd die netjes voldoet aan het vastgesteld criterium kunnen desondanks een slechte akoestiek hebben. In dergelijke ruimten kunnen bijvoorbeeld hinderlijke reflecties of flutterecho´s voorkomen. Met flutterecho´s worden heen en weer kaatsende geluidsgolven tussen twee evenwijdige wanden bedoeld in bijvoorbeeld gangen of sporthallen.
In het Bouwbesluit is een harde norm opgenomen met betrekking tot de minimale hoeveelheid te gebruiken geluidabsorberende materialen in gemeenschappelijke verkeersruimten. Deze norm houdt enkel rekening met één ruimteakoestische grootheid, namelijk geluidabsorptie.
Voor kantoren en overige ruimten zijn streefwaarden voor de nagalmtijd opgenomen in een grote hoeveelheid afzonderlijke publicaties. Een aantal veel gehanteerde streefwaarden zijn (bron: Jellema Bouwkunde 7C, tabel 2.5):
| Leslokalen | 0,8 - 1,0 s |
| Muziekleslokalen | 0,6 - 0,8 s |
| Repetitieruimten voor muziek | 1,2 - 1,4 s |
| Ruimte voor een kamerorkest (klein volume) | 1,3 - 1,6 s |
| Concertzaal (groot volume) | 1,6 - 2,0 s |
| Kantoorvertrekken | 0,6 - 0,8 s |
| Vergaderkamers | 0,7 - 0,9 s |
| Bibliotheek / leeszaal | 0,6 - 0,8 s |
| Collegezaal | 0,7 - 0,9 s |
| Gehoorzaal | 0,8 - 1,0 s |
| Schouwburg | 0,8 - 1,2 s |
| Gangen en hallen | 1,0 - 1,5 s |
| Sportzalen / gymzalen | 1,0 - 1,5 s |
| Fabriekshallen | 0,5 - 1,5 s |
Nagalm in gemeenschappelijke verkeersruimten van woongebouwen
In het huidige Bouwbesluit zijn, zoals eerder vermeld, alleen maar normen opgenomen met betrekking tot het beperken van galm in gemeenschappelijke verkeersruimten zoals gangen en atria in woongebouwen. Met behulp van een specialistisch rekenmodel wordt op basis van tekeningen en het materiaalgebruik de nagalmtijd in gemeenschappelijke verkeersruimten berekend. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een uitgebreide bibliotheek van materiaalgegevens met bijbehorende absorptiecoëfficiënten. Hierbij wordt niet alleen rekening gehouden met de afwerking van het plafond, de vloer en de wanden. Ook de invloed van deuren en beglazing (deze zorgen voor geluidabsorptie van lage tonen) wordt in deze berekeningen meegenomen.
Gemeenschappelijke verkeersruimte
Trappenhuizen zijn uiterst complexe ruimten met betrekking tot de berekening van de nagalmtijd. Op basis van door ons bureau uitgevoerde geluidmetingen hebben wij inzicht gekregen in de invloed van het trapgat op de totale geluidabsorptie van een trappenhuis. Dit inzicht wordt uiteraard meegenomen in de nagalmberekeningen.
Ná het berekenen van de nagalmtijd wordt deze getoetst aan de normstelling uit het Bouwbesluit. Indien niet aan het Bouwbesluit wordt voldaan, zullen in nauw overleg met de opdrachtgever / architect passende voorzieningen worden geadviseerd.
Zaal- en ruimteakoestiek algemeen
Om de akoestische eigenschappen, zoals de nagalmtijd, van bestaande ruimten te bepalen maken wij gebruik van gekalibreerde meetapparatuur. Ook kan met behulp van meetapparatuur en specialistische rekenmodellen de spraakverstaanbaarheid in een willekeurige ruimte worden bepaald.
Ook de ruimteakoestiek van een foyer in een hotel is van belang
Ook in het ontwerpstadium kunnen de akoestische eigenschappen van een ruimte worden bepaald op basis van tekeningen en het materiaalgebruik.
De resultaten van metingen en berekeningen worden getoetst aan vooraf gestelde streefwaarden. Indien deze worden overschreden worden rekenmodellen ingezet om met een zo gering mogelijke ingreep een zo optimaal als mogelijk resultaat te bereiken. Een onderzoek op het gebied van ruimte- en zaalakoestiek wordt altijd afgesloten met een duidelijk leesbaar rapport met heldere adviezen. De adviezen worden zodanig opgesteld dat een aannemer meteen aan de slag kan.
Voor al uw vragen op het gebied van Zaal- en ruimteakoestiek zijn de adviseurs van Greten Raadgevende Ingenieurs u uiteraard graag van dienst. Neem contact op voor meer informatie.
Lees ook: